Stilstaan bij verlies
Stilstaan bij verlies- en rouwverwerking in organisaties
Alles blijft
“Alles blijft, alles gaat voorbij, alles blijft voorbij gaan.” Deze prachtige zin van Jules Deelder is voor mij een bron van inspiratie. Inspiratie omdat het meer dan ooit waar is. Of het nu in de zorg is, bij de overheid of in het bedrijfsleven, de wereld draait op volle toeren. Een jaar of acht geleden hadden we nog het gevoel dat we allerlei zekerheden hadden en dat de wereld maakbaar was.
Je kreeg zo een hypotheek, je had een baan of zelfs werkplek voor het leven en reorganisaties waren alleen voor bedrijven die er een potje van hadden gemaakt. Als je dan vandaag de dag eens goed om je heen kijkt, dan kun je niet anders dan het met Jules eens zijn.
Laten we daar nu eens bij stil staan: niet bij die stip aan de horizon, maar aan dat wat er in het voorbij gaan verloren gaat. Geen populair onderwerp heb ik gemerkt, wanneer ik hierover bij organisaties begin. Wellicht denk jij als lezer nu: “Wat heb je eraan, het is voorbij en het komt niet meer terug.”
Noch in organisaties, noch in de maatschappij staan we graag stil bij dat wat we achterlaten, dat wat er niet meer is, of dat wat we verliezen. We willen liever niet stil staan bij verlies en dat is heel begrijpelijk als je de werking van ons oerbrein kent. We willen dan vooruit, ontwikkelen, schouders eronder, perspectief zien en loslaten.
Ik zal eerlijk zijn, zo heb ik er ook altijd over gedacht. Natuurlijk riep ik ook, tijdens een reorganisatie in de organisatie waarin ik als HRM beleidsadviseur werk: “Wees blij dat je nog een baan hebt!” Er waren collega’s die moeite hadden met de verandering die de reorganisatie met zich meebracht. Ja, het is fijn dat je een baan hebt en ja, het is lastig als dat wordt bedreigd. Lastig, pijnlijk en het brengt emotie met zich mee als je (mogelijk) iets kwijtraakt waar je aan gehecht bent.
Verandering en verlies
Een stip aan de horizon, het schetsen van een toekomstbeeld is van belang. Net zo belangrijk is het om ruimte te creëren voor het verlies, de rouw en het betekenis geven aan dat wat niet meer is. Wat mij betreft kunnen er nog vele verbeterslagen gemaakt worden en is het maken van deze verbeterslagen nu belangrijker dan ooit. Om die verbeterslag te kunnen maken, is het belangrijk dat medewerkers, leidinggevenden en HRM’ers de waarde van de Transitiecirkel *(h)erkennen.
"Noch in organisaties, noch in de maatschappij staan we graag stil bij dat wat we achterlaten, dat wat er niet meer is, of dat wat we verliezen"
Het is hoog tijd om verlies en rouw te erkennen en hieraan betekenis te geven, het onder ogen te durven zien en het uit de taboesfeer te halen. Als het je lukt, dan beloof ik dat het je zoveel gaat opleveren, dat je er zoveel rijker van wordt als mens en ook als organisatie.
auteur Mirjam Hopmans
Lees het gehele artikel in Pioniers magazine.
-------
* De naam Transitiecirkel is mede geïnspireerd door het begrip transitie, de psychologische en emotionele aspecten van (organisatie) veranderingen, zoals die onder meer door William Bridges gehanteerd zijn. In de ‘Bonding Cycle’ van Kohlrieser komen we vier thema’s tegen: ‘attachment’, ‘bonding’, ‘separation’ en ‘grief’. In de Transitiecirkel komen deze thema’s terug en worden twee thema’s nog apart benoemd: ‘intimiteit delen’ en ‘betekenis geven’. Wielink & Wilhelm zijn de naamgevers van de Transitiecirkel.
